پاسخ زمخشرى

پاسخ زمخشرى
پرواضح است كه دانشمندان زيادى به اين اعتراض پاسخ داده اند از جمله زمخشرى كه از بزرگان علماى اهل سنّت است و در علوم مختلف تأليفاتى دارد.
او كتاب معروفى به نام كشاف در تفسير قرآن دارد، و امتياز آن از ساير تفسيرها به اين است كه قرآن را از لحاظ ادبى و بلاغى تفسير مى نمايد و اين در نزد اهل فن و خبره مبرهن و واضح است. وى در آن كتاب به اين سؤال اين گونه پاسخ مى دهد:
«اين كه در چنين مواردى لفظ جمع آورده مى شود به اين جهت است كه بقيّه مردم به انجام دادن اين كار تشويق شوند و توجه مردم را به اين نكته معطوف سازد كه مؤمن بايد تا اين حدّ بر احسان به فقرا و بيچارگان حريص باشد كه حتى در حال نماز از كمك رسانى و احسان به مستمندان غافل نشود، و اين چيزى است كه از تمامى مؤمنان خواسته شده است. به همين جهت اين آيه به صورت لفظ جمع آمده است».
اين پاسخ زمخشرى را بسيارى ديگر از دانشمندان پسنديده اند. اگر اين وجه براى ايجادكنندگان شبهه قانع كننده نباشد خواهيم گفت كه بايد بر بسيارى از آيات و روايات و سخنان فصحاى عرب اين ايراد وارد باشد.
همه ما مى دانيم كه در قرآن كريم و در احاديث صحيحه اى كه از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه وآله روايت شده، و همچنين در زبان عربى فصيح، موارد متعدّدى ديده شده است كه لفظ به صورت جمع به كار رفته، اما مقصود از آن يك نفر است.