آیت الله سید علی حسینی میلانی
انتشارات حقایق اسلامی، چاپ چهارم، 1390، قم
یکی از احادیثی که درباره امیرالمؤمنین علیه السلام از زبان رسول خدا نقل شده، حدیث منزلت است که رسول خدا صلی الله علیه وآله منزلت امام علی را نزد خود به منزلت هارون برای موسی تشبیه کرده است.
این روایت با الفاظ گوناگونی (أنت منّي بمنزلة هارون من موسى؛ عليٌ منّي بمنزلة هارون من موسى؛ أما ترضى أن تكون منّي بمنزلة هارون من موسى؟) در منابع شیعه و سنی نقل شده است از جمله در دو کتاب معتبر اهل سنت یعنی صحیح بخاری و مسلم.
از سوی دیگر این حدیث بر خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام نیز دلالت دارد. از این رو استاد معظم آیت الله سید علی حسینی میلانی (مد ظله العالی) با سیری در منابع، اسناد و محتوای حدیث به چگونگی استدلال به این حدیث برای خلافت و امامت امیرالمؤمنین علیه السلام پرداخته و اشکال‌های غیر علمی به این استدلال را پاسخ گفته‌اند.
کتاب در هفت بخش تدوین شده است. بخش اول راویان حدیث منزلت و تواتر این حدیث را مورد توجه قرار داده و نام بیست و دو تن از مردان و زنان صحابه، و بیش از 50 تن از مشهورترین نویسندگان اهل سنت را که در سال‌های متمادی، این حدیث را روایت کرده‌اند بر شمرده است.
بخش دوم، متن حدیث منزلت را از دو کتاب صحیح بخاری و مسلم با سندهای مختلف نقل کرده و جایگاه این دو کتاب را نزد اهل سنت متذکر شده است. در ادامه طرق دیگر اسناد حدیث و متن آن را بازگو کرده است.
بخش سوم، دلالت‌های حدیث منزلت را با نگاهى به مقامات حضرت هارون در قرآن (نبوّت؛ وزارت؛ خلافت و جانشینى؛ اخوت؛ مشارکت در رسالت؛ و تکیه‌گاه محکم رسالت) بیان کرده است.
در ادامه مقام‌ها و منزلت‌هاى على علیه السلام را از آغاز بعثت برشمردند که برخی از آنها عبارتند از:
وزارت على علیه السلام؛ دعاى پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله برای وزارت وی؛ پشتیبانى رسول خدا صلى اللّه علیه وآله؛ اصلاح و ساماندهى امور؛ علم و آگاهى که پیامبر بدو فرمود هر آنچه را من می‌شنوم تو نیز می‌شنوی و…؛ مقام عصمت؛ و مقام طهارت و پاکیزگى.
بخش چهارم، دلالت حدیث منزلت بر خلافت امیرالمؤمنین علی علیه السلام را بر می‌رسد.
بخش پنجم، برخی از اشکالهایی را که برای ردّ حدیث منزلت مطرح کرده‌اند را بیان و پاسخ داده است.
بخش ششم، زمان‌های صدور حدیث منزلت را بازگو کرده است تا نشان دهد که این سخن بارها از زبان مبارک رسول خدا صلی الله علیه و آله صادر شده است، که عبارتند از:
1. هنگام اخذ پیمان برادرى بین اصحاب پیامبر؛
2. به هنگام ولادت امام حسن و امام حسین علیهما السلام؛
3. در خطبه غدیر خم؛
4. در ماجراى بستن در خانه‌هاى اصحاب به مسجد؛
5. تقاضاى عمر بن خطّاب مبنی بر اینکه سخن گفتن از علی را بس کنید…؛
6. در ماجراى دختر حمزه سیدالشهداء؛
7. در حدیثى از جابر؛
8. در حدیث اُمّ سلمه.
نویسنده محترم ضمن تأکید بر دلالت این حدیث بر خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام، قراین دیگری را که متن این حدیث را تأیید و تأکید می‌کنند، نقل کرده است. از جمله استشهاد اروى دختر حارث بن عبد المطلب در گفتگو با معاویه.
بخش هفتم، سه اشکال غیر علمی (تحریف روایت و جعل نظیر آن برای شیخین، و رد حدیث منزلت) را نقل و بررسی کرده است. در تحریف روایت لفظ قارون را به جای هارون گذاشته‌اند و در ساخت حدیثی نظیر حدیث منزلت برای شیخین، نام آن دو را به جای نام علی علیه السلام قرار داده‌اند و سر آخر حدیث منزلت را رد و تکذیب کرده‌اند.
